زورخانه در هفتصد سال پیش به وسیله پوریای ولی (محمود بن ولیالدین خوارزمی) به صورت امروزی تجدید سازمان یافته است

 بدون شک آنچه پیش از آن بوده میتوانسته تاریخی بسیار کهن داشته باشد.

بدین ترتیب عجیب نیست اگر مبدأ تاریخ پیدایش زورخانه با وسایل ابتدایی از دوران باستان نیز انگاشته شود. زورخانه جایی است که مردان در آن ورزش میکنند و بیشتر در کوچه پس کوچه های شهر ساخته شده است. بام آن به شکل گنبدی و کف آن گودتر از کف کوچه است. دَرِ آن کوتاه و هر که بخواهد از آن بگذرد و داخل زورخانه بشود باید خم شود. میگویند در زورخانه را از این رو کوتاه میگیرند که ورزشکاران و کسانی که برای تماشا به آنجا میروند به احترام ورزش و ورزشکاران و آن مکان خم شوند. این در به یک راهروی باریک با سقف کوتاه باز میشود و آن راهرو به «سَردَمِ» زورخانه میرود (سردم زورخانه سکویی است چوبی که از کف زورخانه یک متر تا یک متر و نیم بلندتر است. مرشد یا گرداننده? زورخانه که آوازی خوش دارد روی سردم مینشیند و با آهنگهای گوناگون که هر کدام ویژه یکی از حرکات ورزشی است ضرب میگیرد و شعرهای رزمی که بیشتر از شاهنامه فردوسی برگزیده میشود میخواند و صدای ضرب و آواز خود را با حرکات ورزشکاران هماهنگ میکند و آنان را به ورزش بر میانگیزد. در میان زورخانه گودالی هشت ضلعی و گاهی شش ضلعی به درازای 4 یا 5 متر و پهنای 4 متر و ژرفای تا یک متر کنده شده که گود نامید می شود .

و در ادامه مطلب بیشتر بخوانید